โครงการตำบลเขียวขจีดีเด่น

ด้วยตระหนักถึงความสำคัญและความจำเป็นของพลังประชาชน ในอันที่จะร่วมมือกันแก้ไขปัญหาการตัดไม้ทำลายป่า จึงเป็นที่มาของโครงการ
“ตำบลเขียวขจีดีเด่น”

โครงการดังกล่าวเริ่มต้นขึ้นในปี พ.ศ.2533 โดยมูลนิธิสถาบันราชพฤกษ์ ร่วมกับ กรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย จัดทำ “โครงการเทิดพระเกียรติสมเด็จย่า 90 พรรษา ปลูกป่าคุ้มบ้าน” โดยให้ประชาชนในทุกจังหวัดร่วมกันปลูกและบำรุงรักษาต้นไม้พร้อมกันทั่วประเทศ และได้มีการประสานให้จังหวัดต่าง ๆ คัดเลือกหมู่บ้านที่มีความพร้อมเป็นแกนนำในการปลูกต้นไม้และบำรุงรักษา  ตลอดจนขยายผลไปยังหมู่บ้านอื่น ๆ จำนวน 90 หมู่บ้าน ใน 72 จังหวัด (ยกเว้นกรุงเทพมหานครและปริมณฑล) และเรียกชื่อหมู่บ้านดังกล่าวว่า “หมู่บ้านรักแผ่นดิน” พร้อมกับมอบเงินเพื่อใช้เป็นค่าใช้จ่ายในการดูแลรักษาต้นไม้ หมู่บ้านละ 5,000 บาท และเพื่อเป็นกำลังใจกับประชาชนในหมู่บ้านอีกทางหนึ่ง

ต่อมาในปี พ.ศ.2534 จึงได้จัดให้มีการประกวด “หมู่บ้านเขียวขจีดีเด่น” ขึ้น โดยคัดเลือกจากหมู่บ้านรักแผ่นดิน 90 หมู่บ้าน ให้เหลือปีละ 9 หมู่บ้าน และมอบโล่เกียรติยศพร้อมเงินกองทุนหมู่บ้านละ 20,000 บาท แก่หมู่บ้านที่ชนะเลิศ เพื่อนำไปจัดสร้างศูนย์เพาะชำกล้าไม้ จนถึงปี พ.ศ.2539 มีหมู่บ้านที่ได้รับรางวัลจำนวน 54 หมู่บ้าน

จากนั้นในปี พ.ศ.2550 ได้มีการยกระดับการประกวดจากหมู่บ้านเป็นตำบลและมีการเปลี่ยนชื่อจาก “หมู่บ้านเขียวขจีดีเด่น” เป็น “ตำบลเขียวขจีดีเด่น” นับแต่นั้นเป็นต้นมา โดยแต่ละปีจะมีการมอบรางวัลให้กับตำบลเขียวขจีดีเด่น จำนวน 75 ตำบล จาก 75 จังหวัด ประกอบด้วย โล่เกียรติยศ  พร้อมกับเงินรางวัลตำบลละ 10,000 บาท เพื่อนำไปจัดสร้างศูนย์เพาะชำกล้าไม้เป็นการกระตุ้นให้ประชาชนมีความกระตือรือร้นในการปลูกและบำรุงรักษาต้นไม้ต่อไป

คุณสมบัติตำบลที่เข้าประกวด

1. เป็นตำบลพัฒนาที่ได้รับการคัดเลือกให้ชนะเลิศการประกวดในระดับจังหวัดประจำปีและไม่เคยได้รับรางวัลชนะเลิศในระดับเขตประจำปี
   ในปีใดปีหนึ่งมาก่อน
2. ประชาชน ผู้นำท้องถิ่น และคณะกรรมการตำบล มีความสมัครใจจะส่งตำบลเข้าประกวด โดยผ่านการรับรองจากกรรมการสภาตำบล
3. ประชาชน ผู้นำท้องถิ่น ตลอดจนผู้นำองค์กรของประชาชน มีความขยันหมั่นเพียร และมีความสามัคคีร่วมใจกันพัฒนาตำบลของตนเอง ตามแผนพัฒนาหมู่บ้านและตำบล
4. เป็นตำบลที่มีการปลูกต้นไม้ยืนต้นที่ให้ร่มเงาริมทาง ปลูกต้นไม้ผลและไม้เอนกประสงค์ในชุมชน ปลูกไม้ในวรรณคดีบริเวณวัด มีเรือนเพาะชำกล้าไม้ โดยประชาชนมีส่วนร่วมในการดำเนินงานและดูแลรักษา

ระยะเวลาดำเนินงาน

ตั้งแต่ปี พ.ศ.2534-2555

หน่วยงานร่วมจัด

กรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย

จำนวนหมู่บ้านและตำบลที่ได้รับรางวัล

428 หมู่บ้าน และกว่า 600 ตำบลทั่วประเทศ

รายชื่อหมู่บ้านและตำบลที่ได้รับรางวัล